ATEX 114 en ATEX 153: wat is er nieuw?

De ATEX-richtlijnen zijn van toepassing op alle plaatsen waar ontploffingsgevaar kan bestaan. De richtlijnen hebben een breed werkingsgebied en omvatten zowel gasexplosiegevaar als stofexplosiegevaar. Dit is niet nieuw en al lang van kracht, wel worden binnenkort de ATEX-richtlijnen iets aangepast en krijgen een nieuwe naam. Zo is per 20 april 2016 ATEX 95 vervangen door ATEX 114 (richtlijn 2014/34/EU). ATEX 137 (richtlijn 1999/92/EG) heeft een nieuwe naam, namelijk ATEX 153.

LET OP: De benamingen van ATEX 114 en ATEX 153 zijn volgens de Europese Commissie slechts ‘informele’ benamingen. De juiste juridische benamingen zijn richtlijn 2014/34/EU en richtlijn 1999/92/EG.

Het verschil tussen beide richtlijnen is dat ATEX 114 wordt toegepast voor de fabricage van installaties en producten (apparaten CE-richtlijn) en ATEX 153 wordt toegepast op de omgeving, de procedures, de instructies van medewerkers (sociale richtlijn), beide in Ex-omgevingen. Doel van deze combinatie van richtlijnen is het waarborgen van de veiligheid en gezondheid van werknemers in gebieden met explosiegevaar. Daarnaast draagt ATEX 114 bij tot het vrije handelsverkeer binnen de EU, voor materieel en beveiligingssystemen die in deze gebieden worden gebruikt.

Wat verandert er bij de overgang van ATEX 95 naar ATEX 114?
Alle nieuwe, explosieveilige apparatuur en beveiligingssystemen moeten per 20 april 2016 aan de nieuwe richtlijn voldoen. Dit heeft voornamelijk gevolgen voor de fabrikanten van explosieveilige apparatuur en beveiligingssystemen. Zo moet explosieveilig materieel dat aan de voorschriften van ATEX 114 voldoet, gemerkt zijn met het ‘Ex’-teken in een regelmatig zeskant. Hier geldt geen plicht tot een gele achtergrond. Er komt meer producttoezicht, strengere eisen voor importeurs en nieuwe accreditatie voor ‘notified bodies’. Voor gebruikers is het belangrijk om te weten dat de huidige ATEX 95-certificaten geldig blijven. Echter, zodra explosieveilige apparatuur of beveiligingssystemen worden aangepast of vernieuwd, is ATEX 114 van toepassing.

Wat verandert er bij de ‘overgang’ van ATEX 137 naar ATEX 153?
In beginsel verandert er niets. ATEX 137 was een andere naam voor richtlijn 1999/92/EG en deze heeft nu de naam ATEX 153. Deze nieuwe nummering (153) stamt af van de hoofdstukken uit het Europese Verdrag van Lissabon.

Achtergrond van deze wijziging: ATEX 114 verwijst naar het artikel van het laatste Europese verdrag (Verdrag van Lissabon), waarop richtlijn 2014/34/EU is gebaseerd. Er is voor gekozen om met ingang van 20 april 2016 hetzelfde te doen voor ATEX 153. Kortom, verwijzen naar het artikel van het Verdrag van Lissabon waarop richtlijn 1999/92/EU zou zijn gebaseerd, indien de richtlijn zou zijn vastgesteld onder het Verdrag van Lissabon.

De verplichting om een ExplosieVeiligheidsDocument (EVD) op te stellen was al van toepassing bij ATEX 137, maar blijft een belangrijke verplichting. Het EVD moet de volgende informatie bevatten:

• Alle noodzakelijke stofeigenschappen moeten vastliggen.
• De gevarenzone-indeling moet up-to-date zijn (niet ouder dan 5 jaar).
• De totstandkoming van de zones voor stof- en/of damp- en gasexplosiegevaar moet vastliggen.
• Er moet een inventarisatie aanwezig zijn van de ontstekingsbronnen en de risicobeoordeling hiervan.
• Het moet duidelijk zijn wat de wijze is waarop de risicobeoordeling van de ontstekingsbronnen heeft plaatsgevonden.
• De wijze van borging moet duidelijk zijn, zodat de getroffen maatregelen in stand blijven.

ATEX ingewikkeld?
KWA biedt op een pragmatische manier hulp bij het elimineren, en indien alsnog van toepassing, zoneren van explosieve atmosferen. Heeft u vragen hierover, of algemeen over ATEX? Neem dan contact op met onze expert Fokko van de Koppel.

Bekijk ook: